بازی های رومیزی چه وضعیتی دارند؟

مدل کودک: نعیم تدیّن از اوضاع این روزهای «بازی های رومیزی» می گوید.
اغلب بازی هایی که هم اکنون در ایران وجود دارند از نمونه های خارجی الهام گرفته شده اند. تدیّن که تصویرگر پرسابقه ای است و این سال ها بطور تخصصی مشغول تصویرگری بازی های رومیزی یا «بُردگیم» است، درباره همسان سازی بازی های خارجی با فرهنگ ایرانی در گفت و گو با ایسنا این طور تشریح کرد: در بُردگیم دو اتفاق می افتد؛ یکی طراحی قوانین بازی است که چندان وابستگی فرهنگی خاصی ندارد و دیگری تصویرگری و طراحی و بسته بندی بازی ها. خیلی اوقات طراح های غیرایرانی بر روی قواعد و قوانینی که شاید با محاسبات ریاضی یا مکانیک های دیگر گره خورده است و از قواعد طراحی بُردگیم شمرده می شود، به طور معمول پس زمینه هایی با طرح هایی بین المللی اعمال می کنند، چونکه ممکنست با جنس و فرم بازی هماهنگ تر باشد. برای مثال قبل تر، طراحی اروپایی در بازی از زمینه اهرام مصر بهره برده بود. بخش دیگری که در حوزه فرهنگی بیشتر به چشم می آید، قسمت بصری و تصویری کار است. از قضا در چند سال گذشته، این حوزه با استقبال بیشتری روبه رو شده و حتی طراحان و تولیدکنندگان نیز تلاش نموده اند تا برای بازی های ایرانی هویت سازی و بومی سازی کنند. بسیاری از بازی هایی که موفق به دریافت حق امتیاز چاپ تصاویر اصلی نشدند، با تصویرسازی داخلی موفق تر عمل کرده اند. تولیدکننده به صورتی بدون واسطه با مخاطبان ارتباط دارد، تشخیص داده که بومی سازی به نزدیک تر شدن محصول به هویت اجتماعی و فرهنگی مخاطبان کمک می نماید.
بازی در گذشته بیشتر برای بچه ها تلقی می شد و سرگرمیِ کودکان بود اما امروزه بزرگ ترها و کسانی که به طور معمول سن بیشتری دارند نیز طرفدار بازی های رومیزی یا بُردگیم ها شده اند. این تصویرگر با اشاره به تجربه چالش های زندگی در بازی، درباره چگونگی کارکرد و تأثیر آن بر زندگی و روان افراد اظهار داشت: بیشترین کارکرد بازی ها تجربه و تمرین موقعیت هایی است که به صورتی در زندگی یا فضاهای گسترده و مختلف پیش می آید. «بازی » مخلوطی از تصمیم گیری، سرعت عمل و چیدن استراتژی است که با تلفیقی از تم های متنوع هم جذابیت به وجود می آورد و هم تجربه موقعیت های مشابهِ زیست را در مقیاس کوچک تری زنده می کند. بطور اختصاصی، شاید نخستین تأثیری که بُردگیم بتواند بگذارد، «تجربه جمعی» باشد. البته بازی هایی هم وجود دارد که بتوان به ‎صورت فردی آنها را بازی کرد که بر روی تصمیم گیری و حل مسئله توسط شخص بازیکن متمرکز است، اما بازی ها برای شروع حداقل دو نفر و به طور معمول بیش از دو نفر را احتیاج دارند؛ بدین سبب تجربه جمعی نخستین و مهم ترین تأثیر بازی های رومیزی تلقی می شود. حضور افراد با جنس نگاه های متفاوت و تصمیم های مختلف در مورد قوانین ثابت یک بازی، به صورتی هم کنش و تعامل میان بازیکن ها به وجود می آورد و هم سبب شناخت بیشتر هم بازی ها می شود. حین بازی، اتفاقات و تجربیاتِ جالبی ممکنست برای افراد اتفاق بیفتد که این نیز نکته قابل توجهی است.

او همین طور درباره قشرِ مخاطبانی که این روزها پای ثابت بازی های رومیزی (board game) هستند این طور تشریح کرد: در بین گروههای سنی اغلب قشرِ جوان جامعه و پس از آن خانواده ها بیشتر مخاطبان بازی های رومیزی هستند. جوانان به سبب دسترسی بیشتری که به فضای کافه ها و دیگر مکان ها دارند، فرصت بازی کردن برای شان آزادتر است. اما بطور کلی، از میان گروه هایی که گفته شد نیز اغلب جوانانی که با بُردگیم و فضای بازی علاقمند و آشناترند، پای ثابت بازی تلقی می شوند. متأسفانه گروههای زیادی وجود دارند که دسترسی و فرصت تجربه کردن فضای بازی و تعامل جمعی را ندارند، اما تجربه ثابت کرده که اغلب این افراد پس از تجربه بازی، نسبت به آن اشتیاق چندانی پیدا می کنند.
نعیم تدیّن در آخر با ابراز خرسندی از نبود واسطه ها میان تولیدکنندگان بازی با مخاطبان، اظهار داشت: در چندسال گذشته، هم تولیدکنندگان و هم طراح های ایرانی بر تولید بازی های تماماً داخلی تلاش بیشتری کرده اند. هم اکنون چندین بازی اوریجینال طراحی شده در داخل ایران داریم که بازار خوبی دارند. اتفاق خوب و درحال وقوعِ فضای بُردگیم، ارتباط نزدیک تولیدکنندگان با مخاطبان و حذف واسطه هاست. چنان که هم زمان مخاطب منتقد خوبی است و هم تولیدکننده می تواند کیفیت محصولات را افزایش بدهد.

منبع: مدل کودک