کشورها چگونه خودشان را روایت کردند؟

به گزارش مدل کودک «تا اکسپو ژاپن کمتر از سه سال باقی مانده و ما راه زیادی در پیش داریم تا بتوانیم قصّه ایران را آن طور که شایسته است، به گوش جهانیان برسانیم.»
به گزارش ایسنا، بهاره جهاندوست، نقّال و قصّه گو، در یادداشتی با عنوان «قصه گویی مدرن در اکسپو دبی» به مشاهده و بررسی غرفه چند کشور در اکسپو ۲۰۲۰ از منظر قصّه گویی و روایت گری می پردازد.
وی در این یادداشت اکسپو را این گونه ارزیابی می کند:
«اکسپو ۲۰۲۰ دبی که چندروز پیش به فعالیت شش ماهه‌ی خود تمام کرد، بزرگترین نمایشگاه و محل بازدید دنیای پساکرونا بود. در این رخداد ۱۹۲ کشور توانمندی ها و ظرفیت های اقتصادی، فنّی، علمی و فرهنگی خویش را به مخاطبان عرضه و هرکدام تلاش کردند ضمن وفاداری به مضمون و شعار این دوره از اکسپو یعنی «ارتباط ذهن ها، خلق آینده» با استفاده از ابزارهای نوین و شیوه های خلاقانه، بازدیدکننده بیشتری را به سمت خود جلب کنند و تاثیر عمیق تر و نقش مهم تری در راه ایجاد تحرّک و فرصت و پایداری جهان داشته باشند.
۲۳ میلیون نفر از سراسر دنیا برای بازدید حضوری از این نمایشگاه راهی دبی شدند و شاید میلیونها نفر دیگر هم از راه تور مجازی و پخش زنده، پاویون ها و رخدادهای اکسپو ۲۰۲۰ را دنبال کردند.
من یک ماه در این رخداد جهانی حضور و مشارکت داشتم. اگر بخواهم یک عنصر کلیدی متمایزکننده‌ی اکسپو از سایر نمایشگاه ها و اجتماعات جهانی را نام ببرم آن «تنوع روایت ها»ست.
همه کشورهای شرکت کننده تلاش می کردند بشکلی نوآورانه و منحصربه فرد هویت ملی خود در عرصه های مختلف همچون اقتصادی، فرهنگی، علمی و غیره را به مخاطبان معرفی کنند و در عین حال این هویت خاص را بخشی از یک شخصیتِ جهانی بزرگ تر به نمایش بگذارند. به عبارت دیگر، در اکسپو دبی ۱۹۲ روایت متفاوت با هدف ارتباط ذهن های بشری و خلق آینده برای همه جهانیان، در جریان بود.
تار و پود اکسپو روایت بود و قصّه. روایت های کهن تاریخی سرزمین ها، قصّه هایی از شکوه تمدّن های دوردست، نمایش دستاوردهای کنونی و تصویرسازی و پیشبینی از آینده.
بعنوان یک قصّه گو که در حوزه روایت ها و داستان های اساطیری متمرکز بوده ام، شنیدن و دیدن این روایت ها برایم بسیار آموزنده و تجربه ای فراموش نشدنی بود که آموختن آن در هیچ کلاس و دوره ای میسّر نمی شد. ازاین رو تصمیم گرفتم چند نمونه از اشکال روایت را که در اکسپو ۲۰۲۰ دبی تجربه کردم، به صورت اجمالی با شما در بین بگذارم.

نحوه روایت از محتوای روایت بااهمیت تر است

بنا به تجربه و مشاهداتم که البته با آمارهای رسمی اکسپو هم تطابق دارد، پاویون ها و رخدادهای پرتقاضا که صف های طولانی انتظار داشتند، عموماً سناریو یا چیدمانی خاص خودشان برای بازدیدکنندگان تدارک دیده بودند که فرد در جای دیگری نمی توانست آنرا تجربه کند. باآنکه تمامی پاویون ها توانمندی های کشورشان در گذشته، حالا و آینده را با استفاده از تکنولوژی های روز، مانند صفحه نمایش های عظیم، نورپردازی، موسیقی و غیره به مخاطبان عرضه می کردند، اما چگونگی استفاده از این ابزارها و رویکردشان در روایت، در تأثیرگذاری بر بازدیدکنندگان بسیار مؤثر بود.
برای مثال در پاویون کشور آلمان در ابتدای ورود، هریک از بازدیدکنندگان یک گجت ساده دریافت می کردند که اسم و ملیّت شان روی آن به صورت دیجیتالی تگ (چسبانده) شده بود. بازدیدکننده در فضای پاویون هرگاه در کنار کامپیوترها و ابزارهای تعاملی قرار می گرفت اطلاعاتی از کشور او به همراه اسمش روی صفحه های نمایش عرضه می شد. مثلا برای من اطلاعاتی درباره میزان رشد اقتصادی ایران یا سهم ایران در میزان آلودگی زیست محیطی جهان به نمایش درمی آمد و در مراحل بعد با مشارکت در رویه هایی که گردانندگان این پاویون برای توسعه پایدار زمین تدارک دیده بودند، راهکارهای لازم برای من به منظور کمک به این توسعه پایدار به نمایش درمی آمد و بعد در سالن انتهایی همه بازدیدکنندگان در یک فعالیت تعاملی برای تأمین انرژی پاک و توسعه پایدار شرکت می کردند و برپایه میزان سهمی که در انجام این فعالیت داشتند، اسم و ملیت شان با فونت و رنگ متفاوت روی صفحه نمایشی عظیم به نمایش درمی آمد. در واقع در این پاویون بازدیدکننده با هویت مستقل خود در یک فعالیت جمعی با سایر ملیّت ها مشارکت کرده و نوعی تنیدگی و جهانی شدن را به صورت عینی تجربه می کرد. بهره گیری از روایت های فردی و در خدمت گرفتن آنها برای روایتی بزرگ تر و جهانی تر، سناریو بی نظیری بود که تحمّل صف های طولانی را در هوای گرم دبی برای بازدیدکنندگان پاویون آلمان توجیه می کرد و ارزشش را داشت.
استفاده از ابزارها و راهکارهای نوین برای نمایش روایت های پاویون ها بسیار خلاقانه و متفاوت بود. در پاویون کره جنوبی، مخاطب با اسکن کردن کیوآرکدهای (QR Codes) روی دیوارها، وارد دنیای حقیقت مجازی (Virtual Reality) می شد. تعامل با فرهنگ و اقوام در پاویون های پاکستان و عمّان با استفاده از پخش بو و عطر صورت می گرفت. در پاویون هلند اطلاعات مفیدی در مورد زمین پاک و کشاورزی به صورت شماتیک، درون چترهایی که در دست بازدیدکنندگان بود، به نمایش درمی آمد. در پاویون ژاپن هر بازدیدکننده یک آواتار یا شخصیت مجازی انحصاری به خود می گرفت و در فعالیتهای تعاملی مشارکت می کرد. در پاویون تایلند روایت ها با نمایش های خیابانی مدرن و پرزرق وبرق به مخاطبان عرضه می شد.
تمامی این ابزارها به کمک آمده بودند تا راوی بتواند روایت خویش را به بهترین شکل نقل کند و عمیق ترین تاثیر را بر روی مخاطب داشته باشد. این شیوه روایت، قصه گویی دیجیتال (Digital Storytelling) است که بعنوان راهکاری مؤثر برای ایجاد احساس تعلّق خاطر و همراهی بین افراد در اکسپو دبی به خوبی آزموده شد. در این شیوه فرقی نمی کند داستانی که مقرر است روایت شود در ارتباط با هزاران سال قبل باشد یا هزاران سال بعد؛ شیوه روایت گری به علت ارتباط و تعاملی چندوجهی که با مخاطب دارد، او را به صورت کامل در جریان روایت قرار می دهد.
بعنوان یک قصّه گو امیدوارم مقوله قصه گویی و روایت گری دیجیتال و مدرن در کشورمان ایران هم جدی گرفته شود و در آینده با استفاده از متخصصان فنّی، کارگردان های هنری، کارشناسان علوم انسانی و شخصیت شناسی بتوانیم روایت های غنی و بی نظیر فرهنگی کشورمان را به روشی جهانی عرضه دهیم. تا اکسپو ژاپن کمتر از سه سال باقی مانده و ما راه زیادی در پیش داریم تا بتوانیم قصّه ایران را آن طور که شایسته است، به گوش جهانیان برسانیم.»

پاویون ژاپن در اکسپو ۲۰۲۰

پاویون هلند در اکسپو ۲۰۲۰

پاویون آلمان در اکسپو ۲۰۲۰

بهاره جهاندوست

منبع: modelkids.ir