خطرات رفیق دیجیتال برای سلامتی و سبک زندگی

مدل کودک: مدل کودک: گوشیهای هوشمند در دنیای امروز یار جدایی ناپذیر از زندگی خیلی از مردم هستند و به اصطلاح «رفیق گرمابه و گلستان مان» شده اند؛ گَجت هایی با کاربردهای متنوع که در انجام خیلی از کارها و امور مختلف زندگی، مفید و «کار راه انداز» هستند و شاید تصور زندگی بدون آنها برای خیلی از ما نا ممکن به نظر برسد اما مانند هر وسیله یا دستاورد دیگری این ابزار نیز می تواند سوی تاریک داشته باشد.
به گزارش مدل کودک به نقل از ایسنا، استفاده از هر وسیله و فناوری در زندگی، نیاز به آموزش و مدیریتِ کاربری دارد و از آنجائیکه موبایل یک وسیله شخصی است، وظیفه اصلی در مدیریت استفاده صحیح از آن بر عهده خود شما است به شکلی که با رعایت زمان بندی و اولویت ها، از لطمه احتمالی در امان بمانید و این امر نیازمند آنست که اطلاعات خودرا درباره ی خطرات و عوارض احتمالی استفاده افراطی و کنترل نشده از ابزار دیجیتال افزایش داده و در عین حال این اطلاعات را همگام با تکامل این فناوری به روز کنید.
همه ما می دانیم که موبایل از بسیاری جنبه ها زندگی ما را متحول کرده و در بیشتر موارد دستیاری مفید و پرکاربرد است. این وسیله به شما کمک می نماید تا با خانواده و دوستان خود در سراسر دنیا در ارتباط باشید، قرارهای شغلی، کسب وکار و انجام امور مالی و برگزاری جلسات کاری بموقع و سودمند داشته باشید، در صورت گم شدن با مسیریابی سریع و دقیق شما را راهنمایی می کند، برای کارهای روزمره دیگر مثل خرید و دستیابی به اطلاعات به شما کمک می نماید و حتی برای خیلی از ما امکانات سرگرمی آن سبب شده که این وسیله همدم هر روزمان شود و گاهی در طول روز شاید حتی بیشترین زمان خودرا صرف وقت گذراندن با گوشی می نماییم، اما فراموش نکنید که این رفیق هوشمند اگر درست استفاده نشود می تواند جنبه های منفی هم داشته باشد.
بله، درست است، این وسیله می تواند در عین حال از برخی لحاظ کیفیت زندگی شما را کاهش داده و حتی سلامتی تان را تهدید کند.
بااینکه تلفن همراه زندگی راحت تری برای انسان به ارمغان آورده است اما سلامت جسمی و روانی کاربرانی که بیش از اندازه از آن استفاده می نمایند را به خطر می اندازد. کاربرانی که ساعات زیاد و بدون زمان بندی از تلفن همراه استفاده می نمایند اغلب گرفتار گرفتگی عضلات انگشت و درد در اثر تایپ پیام کوتاه یا بازی کردن و همین طور گرفتار شایعترین عارضه التهاب تاندون ها می شوند و اغلب اوقات از درد و گرفتگی گردن شکایت دارند که به نوبه خود سبب لطمه زدن به عضلات پشت و کمر می شود.

از طرفی خیره شدن به اندازه کوچک متون سبب خستگی چشم، تاری دید، گیجی و خشکی چشم می شود و درد عضلات چشم به همراه گردن درد، سبب سر درد می شود. علاوه بر اینها به مرور زمان ممکنست گرفتار سندرم توهم لرزش و زنگ تلفن همراه نیز بشویم که آن هم در بلندمدت سبب ایجاد اضطراب در افراد می شود. همین طور کاربرانی که بیش از اندازه در دنیای مجازی با دیگران ارتباط برقرار می کنند، ارتباطات چهره به چهره را فراموش کرده اند یا با جست وجوی مداوم برای پیدا کردن پاسخ هر سوالی در شبکه های اجتماعی، گرفتار سردرگمی و ‌پریشانی ذهنی می شوند.
شایع ترین عوارض جسمی سایت تخصصی «وب ام دی» در مطلبی به تعدادی از شایع ترین عوارض جسمیِ استفاده افراطی از گوشی هوشمند اشاره نموده است.
تجمع میکروب ها
تلفن همراه شما تنها وسیله ای است که همه جا همراه شماست. باکتری ها، ویروس ها و سایر میکروب ها به آسانی روی تلفن همراه می نشینند و بدون این که به چشم بیایند می توانند به سلامتی ما لطمه برسانند. آخرین باری که موبایلتان را ضدعفونی و تمیز کرده اید چه زمانی بوده است؟
مطالعه ای در این حوزه نشان داده است از هر ۶ گوشی تلفن همراه، یکی آلوده به باکتری اشریشیا کلی (E.coli) است و وجود این باکتری به این خاطر است که افراد دست های خودرا خوب نمی شویند.
سندرم گردن پیامکی (Text Neck Syndrome)
خم کردن سر و نگاه کردن بیش از اندازه به گوشی می تواند به عضلات گردن فشار بیاورد و موجب گرفتگی یا اسپاسم شود. حتی ممکنست منجر به درد عصبی شود که به پشت، شانه و پایین بازو هم می رسد. موقع کار با تلفن همراه حداقل هر ۲۰ دقیقه استراحت کنید و کمرتان را کش وقوس بدهید. اهتمام کنید هنگام کار با گوشی به جلو خم نشوید و در عوض هنگام نوشتن پیام، تلفن همراه را بالاتر نگه دارید تا از وارد شدن فشار مضاعف به گردن تان جلوگیری کنید.
استفاده غیراصولی در حین مکالمه
حتما برایتان پیش آمده که درحال انجام کاری باشید و گوشی تان زنگ بخورد. در این شرایط، گوشی را بین شانه و گوشتان نگه می دارید. این حالت بدن طبیعی نیست و در صورتیکه این کار را مدتی طولانی انجام دهید، گرفتار گردن درد خواهید شد. اگر به خاطر انجام چندباره این کار گرفتار گردن درد شدید، استراحت و پد گرم کننده و داروهای بدون نسخه برای کاهش درد و سفتی می توانند کمک کننده باشند.
خطر تایپ کردن حین رانندگی
فقط یک قانون در این مورد وجود دارد؛ موقع رانندگی به هیچ وجه با گوشی کار نکنید. ارسال یک متن، پنج ثانیه از توجه شما را می گیرد. این زمان شاید خیلی سریع به نظر برسد اما بی خطر نیست. دانشمندان اعتقاد دارند که در این شرایط شما ممکنست ۲۳ برابر بیشتر در معرض خطر تصادف باشید و هیچ فرقی نمی کند که پیام متنی یا صوتی باشد و در هر دو صورت به یک اندازه در معرض خطر هستید.
مکالمه تلفنی هم ممنوع است
شاید تصور کنید تایپ کردن خطرناکست و مکالمه تلفنی خطری ندارد چون نگاه تان همچنان به جاده است؛ اما اینطور نیست. در حقیقت دانشمندان محاسبه کرده اند که صحبت با تلفن حین رانندگی خطر تصادف را چهار برابر بالا می برد. این فاکتور در حقیقت عامل بیش از یک میلیون تصادف در سال یا ۲۰ درصد از همه حوادث رانندگی همچون مواردی است که موجب مصدومیت یا حتی مرگ افراد می شود. اگر واقعا کار ضروری دارید خودرو رو کنار بزنید و تماس بگیرید.
محروم شدن از خواب مفید و مشکلات سلامتی ناشی از آن
نه فقط نور گوشی و کامپیوتر بلکه هر نور زیادی بعد از غروب خورشید می تواند خواب شما را مختل کند که با افزایش ریسک مبتلاشدن به دیابت، چاقی، بیماری قلبی و سایر مشکلات سلامتی مرتبط می باشد.

اما در عین حال «نور آبی» که از گوشی هوشمند شما ساطع می شود بطور خاص مضر است. برای استراحت بهتر، اتاق خواب خودرا تاریک نگه دارید. همین طور اگر در طول روز نور طبیعی زیادی دریافت کنید این امر می تواند به بهبود خواب شبانه کمک نماید.
خطر استفاده از موبایل در حین راه رفتن
راه رفتن و با گوشی کار کردن؛ هر دو را همزمان انجام ندهید. حتما بارها برایتان پیش آمده که در پیاده رو راه می روید و باید یک پیام کوتاه بفرستید. این کار چقدر طول می کشد؟ چند ثانیه؟ بطور معمول هم زمان کافی دارید و به ندرت پیش می آید به خاطر این چند ثانیه دیر به مقصد برسید. پس فقط یه لحظه بایستید و پیام را ارسال کنید و به خودتان یادآوری کنید که چند ثانیه زودتر رسیدن، ارزش لطمه دیدن ندارد. فراموش نکنید این سفارش فقط به محیط خارج از خانه مربوط نمی شود بلکه بگفته پزشکان شایع ترین لطمه ها هنگام صحبت با تلفن در خانه اتفاق می افتد که به طور معمول شامل کشیدگی عضلات و تاندون ها، شکستگی استخوان ها و لطمه های سر می شود.
خطر سرطان؟
مطالعات هنوز هیچ ارتباط ثابت شده ای بین استفاده از گوشی هوشمند و خطر مبتلاشدن سرطان یا تومور در افراد نشان نداده اند و دانشمندان هنوز به تحقیقات خود در این حوزه ادامه می دهند. با اینحال اگر همچنان نگران تشعشعات تلفن های همراه هستید، می توانید استفاده از تلفن همراه خودرا محدود کنید یا از آن در حالت بلندگو یا با کمک هدست یا هدفون استفاده کنید.
انگشت ماشه ای (trigger finger)
«انگشت ماشه ای» وضعیتی است که انگشت شست در حالت خمیده گیر می کند یا وقتی می خواهید آنرا صاف کنید، قفل می شود.

این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که غلاف اطراف تاندون شست شما ضخیم می شود و نمی تواند آزادانه سر بخورد. ارسال پیام یا تایپ زیاد با تلفن همراه یا حتی فقط محکم نگه داشتن گوشی می تواند موجب تحریک انگشت شست شود. تنها راه درمان این وضعیت محدود کردن استفاده از موبایل است.
آرتروز انگشت شست (Thumb arthritis)
آرتروز شست موجب ایجاد درد و حساسیت در قسمتی می شود که انگشت شست به مچ می رسد. هرچند نمی توانیم با قطعیت بگوییم که عامل ایجاد آرتروز انگشت شست استفاده از تلفن هم راه است اما اساسا استفاده بیش از اندازه می تواند علایم را تشدید کند. حرکاتی مانند گرفتن تلفن در دست یا نوشتن پیام با انگشت شست می توانند موجب بدترشدن وضعیت شوند. هیچ درمان دائمی برای این وضعیت وجود ندارد اما استراحت، دارو و استفاده از آتل می توانند مفید باشند.
سندرم تونل کوبیتال
اگر برای ارسال پیام به آرنج های خود تکیه بدهید یا آنها را خم کنید تا تلفن را روی گوشتان نگه دارید، عصب «اولنار» در آرنج شما تحریک می شود.

تحریک این عصب می تواند موجب بی حسی و سوزن سوزن شدن در انگشت حلقه و آخر و درد در قسمت داخلی آرنج یا ساعد شود. آرنجتان را برای مدت طولانی خم نکنید و به بازوها استراحت بدهید.
مشکلات چشم
طول موج کوتاه تر نور آبی که گوشیهای هوشمند از خود ساطع می کنند، می تواند چشمان شما را خیلی سریع خسته کند و موجب درد چشم شود. حتی ممکنست به قرنیه لطمه برساند و موجب مشکلات بینایی شود.

اگر متوجه این مشکلات شدید، بهتر است زمان استفاده از دستگاه های دیجیتالی با نور آبی مانند تلفن هوشمند، لپ تاپ یا کامپیوتر را محدود کنید یا حداقل در فواصل چنددقیقه ای به چشم هایتان استراحت بدهید.
اختلال در عملکرد وسایل پزشکی
اگر از تلفن همراه خود بسیار نزدیک به دستگاه های پزشکی مانند ضربان ساز یا دفیبریلاتورهای قلبی قابل کاشت (دستگاه الکتروشوک) استفاده می کنید، ممکنست این وسایلتان آن طور که باید کار نکنند. حتی ممکنست تلفن همراه با انواع خاصی از سمعک ها نیز تداخل داشته باشد.
اثرات منفی بر سلامت روان به گزارش مرکز تخصصی «بست برین پاسیبل»، در کنار مواردی که در بالا در مورد عوارض احتمالی این وسیله برای سلامت جسمی کاربران عنوان شد شماری از مطالعات نشان داده که این وسیله اگر هوشمندانه استفاده نشود حتی می تواند بهداشت روانی ما را بطور جدی به خطر بیاندازد که این موارد شامل اضطراب، افسردگی، انزوای اجتماعی و مشکلات ناشی از کاهش اعتماد به نفس در نوجوانان خصوصاً به خاطر عدم رضایت از شرایط ظاهری خود یا حتی اعتیاد در کودکان و نوجوانان و بزرگسالان می شود.
متخصصان می گویند تلفن همراه می تواند یکی از عوامل جدی مبتلاشدن به اختلال اضطراب باشد. خیلی از افراد وقتی به گوشی خود دسترسی ندارند و به عبارتی از گوشی شان جدا می شوند یا حتی شرایطی مانند قطع شدن اینترنت برایشان پیش می آید، احساس اضطراب شدیدی پیدا می کنند. حتما شما نیز چنین تجربه هایی داشته اید یا این حالات را در اطرافیانتان مشاهده کرده اید.
یک مطالعه نشان داده است استفاده افراطی از دستگاه های مجهز به وایرلس (اینترنت بی سیم) همچون گوشی همراه یا کامپیوتر شخصی ممکنست با نوعی وابستگی روانشناختی ارتباط داشته باشد.

یکی از علائم این وابستگی و اعتیاد، اضطرابی است که در هنگام جدایی از این ابزارها در فرد مشاهده می شود. دانشجویان که بیشترین استفاده کنندگانِ چنین ابزارهایی هستند، احتمالاً بیش از دیگر افراد جامعه تحت تأثیر این شرایط قرار دارند.
تحقیقات مختلفی نشان داده اند میان استفاده افراطی از تلفن هوشمند و افزایش افسردگی و گرایش به خودکشی خصوصا در بین نوجوانان، ارتباط مستقیم وجود دارد. نتایج یک تحقیق نشان داده است نوجوانانی که به شکل افراطی به گوشیهای خود وابسته اند نسبت به سایر همسالان خود کمتر احساس شادی می کنند. پژوهشگران می گویند نوجوانانی که از ابزارهایی مانند گوشی همراه، تلویزیون، کامپیوتر شخصی و در مجموع ابزارهای دارای صفحه نمایش استفاده می نمایند، نسبت به نوجوانانی که فعالیتهای متفاوتی را تجربه می کنند، از سطح پایین تری از شادی و نشاط برخوردار می باشند.
البته لازم به ذکر است که عدم استفاده از ابزارهای دیجیتالِ دارای صفحه نمایش هم به شادی بیشتر نخواهد انجامید بلکه تحقیقات نشان داده اند شادترین نوجوانان حدود یک ساعت در شبانه روز از رسانه های دیجیتال استفاده می نمایند.
امروزه علم ثابت کرده است اعتیاد به گوشی هوشمند، اعتیادی واقعی است و این اعتیاد قادر می باشد به سلامت روان فرد لطمه جدی وارد کند.
یکی دیگر از مضرات گوشیهای هوشمند این است که می تواند تأثیری به شدت منفی بر راندمان و تمرکز و توجه فرد در محیط های کاری و تحصیلی داشته باشد. پژوهش هایی که در این حوزه انجام شده نشان داده است وقتی شخص پیامی را در گوشی همراه خود دریافت می کند، حتی اگر پیام را باز نکرده و آنرا نخواند، باز هم تمرکزش بر کاری که درحال انجام آنست به شدت کم خواهد شد. تحقیقات نشان می دهند وقتی فرد پیامی را دریافت می کند احتمال خطای وی در محیط کار در لحظه دریافت پیام تا سه برابر افزایش خواهد یافت.
همین طور تحقیقی دیگر دریافته است ماده خاکستری در بعضی نواحی مغز که مسئول تمرکز هستند در افرادی که بیش از اندازه از ابزارهای دیجیتال نظیر گوشیهای هوشمند استفاده می نمایند، کمتر از دیگران است. بر طبق این پژوهش این افراد نسبت به دیگران، سطح بالاتری از اضطراب، افسردگی، بی خوابی و تکانشی بودن را از خود نشان می دهند.
با شمارش لایک ها روی زندگی خود ارزش گذاری نکنید علاوه بر مواردی که عنوان شد از جنبه های دیگر نیز این وسیله ممکنست به سبک زندگی ما لطمه برساند. «بیزینس اینسایدر» در مقاله ای در اینباره می نویسد:
– سرگرم شدن با گوشی خصوصا برای ساعات طولانی می تواند به انجام وظایف والدینی لطمه بزند و ممکنست پدر یا مادر نتوانند آنطور که باید به فرزندان خود خصوصاً خردسالان و نیازهای روزمره و عاطفی آنها توجه و رسیدگی کنند و با کودکانشان وقت بگذرانند.

– حتی ممکنست به روابط عاطفی همسران (گاهی به علت صرف نکردن وقت کافی با خانواده یا حتی به علت سوءتفاهمات) یا به روابط دوستانه و خویشاوندی لطمه وارد کند.
– ممکنست دیگران توقع داشته باشند که همیشه آنلاین باشیم و این کار آرامش را از ما سلب کرده و به اضطراب مان می افزاید.
– این خطر نیز وجود دارد که موبایل، جایگزین ارتباطات رو در رو شود و در نتیجه از اثرات مفید تعاملات چهره به چهره در زندگی اجتماعی بی نصیب بمانیم.
– برخی افراد برمبنای لایک گرفتن در شبکه های اجتماعی روی خود و زندگی شان ارزش گذاری می کنند و مقایسه های نادرست و بی اساس بین زندگی خود با دیگران انجام می دهند. گاهی این مقایسه ها به قدری افراطی و غیرواقع بینانه می شوند که یا فرد را به سمت افسردگی حاد می کشاند یا حتی زندگی های خانوادگی را از هم می پاشد.
– مطالعات نشان داده به علت کاهش تمرکز در نتیجه استفاده زیاد از گوشی، توانایی یادگیری و درک مطلب نیز ممکنست کاهش پیدا کند.
– همین طور بدیهی است که تماس مداوم با اخبار منفی و اتفاقات بد، سلامت روان ما را تهدید می کند.
– وقتی مشغول صحبت کردن با فرد دیگری هستید و موبایل شما در معرض دیدتان است حتی اگر به آن نگاه نکنید، می تواند مانع ایجاد یک ارتباط قوی بین شما شود. این عامل که برهم زننده تمرکز است خصوصاً در روابط نزدیک و زمانی که در مورد مطلبی مهم و معنادار با هم گفت و گو می کنید، مشکل ساز خواهد شد. شاید بهتر باشد بروزرسانی شبکه های اجتماعی را به وقت دیگری موکول کنید و روی شخصی که در زندگی واقعی درست روبروی شما نشسته و وقت خودرا به شما اختصاص داده، تمرکز نمایید.