در مراسم بزرگداشت از محمود زند مقدم مطرح شد به راحتی از مداخله در زندگی آدمها صحبت می گردد

به گزارش مدل كودك تعدادی از اهالی فرهنگ و ادب همچون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در یك روز سرد زمستانی دور هم جمع شدند تا از محمود زند مقدم، پژوهشگرِ مردم مداری كه ۵۰ سال از عمرش را در گرمای سیستان و بلوچستان گذاشت، قدردانی كنند.
به گزارش مدل كودك به نقل از ایسنا، عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در مراسم بزرگداشت محمود زند مقدم – پژوهشگر مردم مدار و راوی “حكایت بلوچ” – بیان كرد: كتاب “حكایت بلوچ” از نظر محتوا و فرم در چند تیتر خلاصه می شود؛ چونكه باب نوعی از مردم نگاری خاص را باز كرده است. ما سابقه ای از مردم نگاری در چارچوب های متعددی داریم، از سفرنامه ناصر خسرو گرفته تا سفرنامه های دیگر.
او با اشاره به اینكه روایت مردم نگاری استاد زند مقدم متفاوت می باشد، افزود: او با مردم زیست كرده تا مردم نگاری كند، یك زیست همه جانبه تا افق زبانی پدید بیاید و مردم را روایت كند. به نظر می رسد، كاری كه وی در ۵۰ سال انجام داد، پیش قراولی بوده كه مردم نگار در اجتماع وجودی با مردم انجام می داده در غیر این صورت امكان دارد شبهه ای از مردم روایت شود. به عقیده من این یك رویكرد تازه در مردم نگاری ایران بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت هایش، اظهار داشت: روایت زند مقدم در “حكایت بلوچ” روایت اتفاقاتی است كه كمتر دیده شده است. در خط سفید لابه لای متن ها، پهنه ی اقلیمی بلوچستان با گستره وسیع دیده می گردد در حالیكه در كارهای دیگر یا این پهنه كامل نیست یا عمق ضعیفی دارد.
صالحی افزود: در ادبیات كتاب “حكایت بلوچ” تصویرپردازی بسیار هنرمندانه ای را مشاهده می نماییم. این كتاب از معدود آثاری است كه تركیب پژوهش و رمان است كه این كار بسیار دشواری است.

صدای مردم حاشیه از رسانه ها خوب شنیده نمی شود
سید حسین سراج زاده، رئیس انجمن جامعه شناسی ایران، نیز بعنوان سخنران دیگر این مراسم بیان كرد: زند مقدم از پژوهشگرانی است كه با تعهد ویژه نسبت به گروه هایی از مردم كه در حاشیه قرار گرفته اند، پژوهش های خودش را انجام داد. به نظر می آید مردمی كه در حاشیه قرار دارند، صدایشان از رسانه ها خوب شنیده نمی شود؛ پرداختن به این مردم و زبان آنها یكی از آموزه هایی است كه باید در علوم اجتماعی به آن دقت كنیم.

او اظهار نمود: بزرگداشت افرادی مثل او فقط به این علت نیست كه چون كاری انجام داده، باید از او قدردانی كرد چونكه نیاز علوم اجتماعی ما به كارهای گذشتگان است.

كمتر به مفهوم انسانی توسعه توجه می شود
عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی، هم در این مراسم بیان كرد: می خواهم به چند نكته اشاره كنم كه یكی از آنها بحث همبستگی ملی است و جامعه ما در موقعیت فعلی از این جهت صدمه پذیر شده است و تك نگاری هایی از اقوام ایران مانند “حكایت بلوچ” ارتباط بین اقوام و همبستگی را زیاد می كند، به این علت باید از این جهت به آقای زند مقدم تبریك گفت.

او افزود: نكته دیگر بحث توجه به مفهوم توسعه است. من بعنوان كسی كه زمانی مسوول بوده ام معتقدم این موضوع، نكته ای است كه هم اكنون كاملا از حكومت و دولت رخت بسته است و اثر تصمیمات آن روی زندگی مردم است. توسعه در ایران به بحث آبادانی معطوف شده است. هر مسئله ای كه مطرح می گردد سریعا تكنیكی می گردد.

آخوندی اظهار داشت: اما كسی كه حكایت بلوچ را نوشته با آنكه در حوزه برنامه ریزی منطقه ای تحصیل كرده، نگاه تكنیكی نداشته است و این كار نادری به حساب می آید. همه ی ما از حقوق شهروندی و مسائل انسانی صحبت می نماییم اما در نهایت موفقیت ها را با پروژه ها می شمرند و كسی نمی گوید این سیاست ها چه نقشی در زندگی آمها دارد. دكتر زند مقدم به دنبال شناخت آدمها بوده است كه نكته بسیار نادری است.

او افزود: در نظام برنامه ریزی به راحتی از مداخله در زندگی آدمها صحبت می گردد و كسی هم نگران نیست كه با این كارها با نحوه و سبك زندگی آدمها بازی می كنند. حكایت بلوچ می گوید به این راحتی نیست كه وارد منطقه ای شویم و همه چیز را بهم بریزیم. این مورد برای یك سیاستمدار بسیار پرارزش اما متاسفانه نادر است چونكه همه چیز بر پایه تكنیك می چرخد و كمتر به مفهوم انسانی توسعه توجه می گردد.
آخوندی در بخش دیگری از صحبت هایش به بندر چابهار اشاره نمود و اظهار داشت: به قول دكتر زند مقدم باید برای تغییر فضای اقتصادی این منطقه روی دریا حساب باز نماییم. بندر چابهار می تواند دروازه ای برای كل ایران باشد و ما را از انحصار تنگه هرمز خارج كند. می دانید كه، آن كسی كه در تنگه هرمز گرفتار شده، خود ما هستیم و دیگران راه جدیدی برای خود پیدا كرده اند.
در این برنامه پیام صوتی احمد اشرف، استاد دانشگاه كلمبیا برای این مراسم پخش گردید و گزارش ویدئویی از زندگی محمود زند مقدم ساخته نرگس جودكی و ایمان پاك نهاد نمایش داده شد. همینطور از كتاب ” از سرزمین بی پرنده تا قلعه” محمود زند مقدم رونمایی گردید.
ایمان پاك نهاد درباره این كتاب توضیح داد: نیم قرن طول كشید تا مجوز انتشار این كتاب داده شود و به سختی مجوز آنرا گرفتیم.
در بخش دیگری از این مراسم، پنلی با حضور مهرداد عربستانی، رئیس انجمن انسان شناسی، نهال نفیسی، انسان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه علامه، اسماعیل آزادی، فعال اجتماعی و روزنامه نگار، عبدالودود سیاهی، نویسنده و عضو هیئت علمی دانشگاه ولایت ایرانشهر برگزار گردید و كتاب “حكایت بلوچ” از جوانب مختلف تحلیل شد.
هادی خانیكی، احمد مسجدجامعی، نعمت الله فاضلی، ولی الله شجاع پوریان و محسن گودرزی همچون حاضران در مراسم بزرگداشت محمود زند مقدم بودند كه روز دوشنبه ۲۴ دی ماه در تالار ایوان شمس برگزار گردید.