تکلیف تامین اجتماعی برای متناسب سازی حقوق ها تا انتهای سال

به گزارش مدل کودک، یک کارشناس امور بیمه ای و بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی اظهار داشت: باوجود این که برنامه ششم تا پایان امسال تمدید شده و طبق آن کلیه برقراری ها (حقوق و مستمری ها) تا پایان این برنامه مشمول «متناسب سازی» می شوند اما برای برقراری های سال ۱۴۰۰ تاکنون، متناسب سازی اجرا نشده است؛ این درحالیست که عدم افزایش حقوق ها برمبنای میزان تورم موجب افت میزان حقوق مستمری بگیران شده است.
ناهید حیدری در گفت و گو با ایسنا، با اعلان اینکه برنامه های توسعه ای کشور، سندی تحولی برای دستیابی به توسعه پایدار می باشد، اظهار داشت: برنامه های توسعه ای موضوعات مختلفی را در بر می گیرد اما یکی از موضوعات مهمی که در این برنامه ها به آن توجه شده، صندوق های بیمه ای و سازمان تامین اجتماعی است. اصل ۲۹ قانون اساسی به صراحت به برخورداری از تامین اجتماعی به لحاظ بازنشستگی، حوادث و از کار افتادگی که حق آحاد مردم و تکلیف دولت می باشد، اشاره نموده است. سیاست های رفاه و تامین اجتماعی ابلاغی از طرف مقام معظم رهبری نیز بیان کننده اهمیت صندوق تامین اجتماعی است.
وی با اشاره به این که دو شاخص «تامین امنیت خاطر نیروی کار» و «معیشت جامعه» با صندوق های بیمه ای و سازمان تامین اجتماعی گره خورده است، اظهار داشت: در برنامه های تحولی موادی را بصورت مستقیم و غیر مستقیم به سازمان تامین اجتماعی اختصاص می دهند.
این کارشناس امور بیمه ای سازمان تامین اجتماعی، تحقق عدالت اجتماعی، حفظ پایداری صندوق و پایبندی به حقوق و رعایت تعهدات بین نسلی را از اهداف برنامه های تحولی در برنامه های توسعه ای عنوان نمود و ضمن تاکید بر رعایت تعهد بین نسلی، اظهار داشت: مسائل مربوط به تامین اجتماعی برای دستیابی به تامین اجتماعی پایدار در کنار داشتن منابعی پایدار و رعایت اصل محاسبات بیمه ای (که سبب ایجاد تعادل میان منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی شود) در برنامه های توسعه ای کشور گنجانده شده است.
حیدری با اشاره به این که سازمان تامین اجتماعی نهاد عمومی غیردولتی با ماهیت درآمد و هزینه ای است، اشاره کرد: این سازمان هیچگونه بودجه دولتی ندارد و طبق قانون سازمان، دولت یکی از مشترکان و پرداخت کنندگان حق بیمه از محل ۳ درصد و همین طور حق بیمه ی بیمه شدگان توافقی دارای معافیت بیمه ای است، پس دولت یکی از پرداخت کنندگان حق بیمه به این سازمان محسوب می شود. این در حالیست که حدود ۹۰ درصد درآمد سازمان از محل حق بیمه بیمه شدگان و کارفرمایان است.
این کارشناس امور بیمه ای سازمان تامین اجتماعی ضمن اشاره به ماهیت بودجه ای سازمان، تاریخچه ای از اجرای همسان سازی در کشور را تشریح نمود و اظهار داشت: در تبصره ۴ قانون بودجه سال ۱۳۸۱ و بند ۳۹ قانون بودجه سال ۱۳۸۸ مبالغی بصورت یکسان در نظر گرفته شد تا آنرا به مستمری مستمری بگیران اضافه کنند، اما در بند ب ماده ۱۲ برنامه ششم توسعه به متناسب سازی اشاره کرده و بر طبق آن سازمان تامین اجتماعی مکلف است طبق قوانین مربوطه، حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران را متناسب کند. بسیاری از افراد شاید به اشتباه بجای واژه متناسب سازی، از همسان سازی استفاده می نمایند، درحالی که بحث متناسب سازی برای بازنشستگان تامین اجتماعی مطرح است. بااینکه برای بازنشستگان لشکری و کشوری نیز همسان سازی اجرا شده است، اما به سبب این که مشترکان صندوق های بیمه ای بازنشستگان لشکری و کشوری مستخدمان دولت هستند و افزایش های بازنشستگان شان تابعی از کارکنان و پرسنل شاغل شان است، این مساله با بازنشستگان تامین اجتماعی ماهیتی متفاوت دارد؛ به عبارتی هم مبادلات برقراری مستمریشان متفاوت می باشد و هم این که طیف متفاوتی ( شامل کارگری دولتی و خویش فرمایی قراردادی و… ) از بیمه شدگان به لحاظ نوع اشتغال دارند و سازمان تامین اجتماعی صندوق بیمه ای آنهاست.
حیدری با تأکید بر این که طبق ماده ۷۶ و ۷۷ دو شاخص «مدت بیمه پردازی» و «مبلغ بیمه پردازی»، در صندوق تامین اجتماعی و برای برقراری مستمری ها موثر است، اشاره کرد: این دو شاخص مبنای برقراری تعهدات سازمان است، بنا بر این به موضوع متناسب سازی برای بیمه شدگان تامین اجتماعی اشاره شده تا حقوق برقرارشده مستمری بگیران باتوجه به زمان برقراری حقوق و تورم هایی که طی سال ها ایجاد شده، متناسب شود.
مدیرکل اسبق امور مستمری های سازمان تامین اجتماعی با اعلان اینکه هر بیمه شده ای طی بیمه پردازی اش بر طبق مبلغ دستمزد، حق بیمه خودرا به سازمان پرداخت می کند، اضافه کرد: تعهدات سازمان بر طبق این حق بیمه ها و مدت پرداخت هاست.
وی با اشاره به ماده ۹۶ قانون سازمان تامین اجتماعی، تصریح کرد: بر طبق قانون همه ساله باید حقوق مستمری بگیران با عنایت به هزینه های زندگی افزایش یابد که در این بین میزان تورم، تعیین کننده هزینه های زندگی است، از طرف دیگر ماده ۴۱ قانون کار نیز در ارتباط با حداقل دستمزدها تکلیفی را برای شورای عالی کار تعیین و اعلام می کند که حداقل دستمزد را بر طبق دو شاخص «تورم» و «هزینه های خانوارِ عادی کارگر» تعیین کند. در ماده ۱۱۱ سازمان تامین اجتماعی نیز اشاره شده که پرداختی به مستمری بگیران نباید کمتر از حداقل دستمزد باشد. با استناد به همین قوانین باید گفت، زمانی که مستمری برقرار می شود، اگر افزایش سنواتی با لحاظ این شاخص ها لحاظ نشود میزان مستمری ها به تناسب سطح برقراری در زمان برقراری افت پیدا می کند و ارزش خودرا از دست می دهد. حال برای حفظ ارزش مستمری ها، در قانون برنامه ششم توسعه آمده که مستمری مستمری بگیران متناسب سازی و ارزش آن به هنگام و به روز شود.
حیدری معتقد می باشد که گرچه متناسب سازی برای بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی همچون سایر صندوق ها اجرائی شد، اما نحوه ی اجرای آن متفاوت بوده است؛ بطور مثال در صندوق هایی که مستخدمان دولت در دستگاه های اجرائی هستند، مستمری ها بر طبق ۹۰ درصد حقوق شاغلان تعریف شده است. در سازمان تامین اجتماعی، در کنار فاکتورهای مختلفی مثل افزایش مزایای جانبی، حق مسکن، معیشت، عائله مندی و حق اولاد که در بحث متناسب سازی لحاظ شد، آن چه که درباب حفظ ارزش مستمری لحاظ شد، رساندن فعلی مستمری بگیران به زمان سطح برقراری شان بوده است؛ به عبارتی دیگر ضریب مستمری در زمان برقراری مستمری، محاسبه شد و آن چه که در زمان فعلی کاهش داشته را باید سازمان تامین اجتماعی پرداخت می کرد.
مدیرکل اسبق امور مستمری های سازمان تامین اجتماعی افزود: اگر همه ساله بر طبق آن چه که در قانون آمده، ضریب افزایش های سنواتی اعمال شود، دیگر افتی در مستمری ها تجربه نخواهیم کرد، اما به سبب این که طی چند سال قبل افزایش ها برمبنای میزان تورم نبوده، افت در حقوق مستمری بگیران حادث شده است.
وی افزود: در برنامه ششم توسعه، ۷۵ درصد این میزان افت در کلیه مستمریِ مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی تا سال ۱۴۰۰ جبران و متناسب سازی پیاده شد، ۲۵ درصد باقی مانده آن طی سال جاری نیز اعمال شد، اما هدف از متناسب سازی این بود که ۱۰۰ درصد میزان ضریب افت مستمری جبران شود. هم اکنون برای برقراری های سازمان تامین اجتماعی موضوع متناسب سازی تا انتهای سال ۱۳۹۹ اعمال شده و با وجود این که طبق قانون برنامه ششم کلیه برقراریها تا پایان برنامه ششم مشمول متناسب سازی می شوند، طبق مستندات موجود، برای برقراری های سال ۱۴۰۰ تا حالا متناسب سازی اجرا نشده و این درحالیست که طی چند سال قبل افزایش ها برمبنای میزان تورم نبوده پس افتی در مستمری مستمری بگیران حادث شده است.
حیدری اشاره کرد: اگر یکبار برای همیشه متناسب سازی صد در صد طبق رسیدن به سطح زمان برقراری رعایت شود و همه ساله بر طبق همان ضریب افت، افزایش های سنواتی صورت گیرد، دیگر هیچگونه افت مستمری برای مستمری بگیران نخواهیم داشت برای اینکه ارزش ریالی مستمری حفظ شده است، پس این ضریب افت باید همه ساله رعایت شود.
وی با اشاره به این که متناسب سازی بر طبق قانون برنامه ششم توسعه تا سال ۱۳۹۹ اعمال شده است، اظهار داشت: کلیه مستمری ها از سال ۱۳۹۹ تا سال ۱۴۰۲ باید باردیگر و صد درصد افت مستمری نسبت به زمان برقراری ضریب آن تامین گردد و همه ساله افزایشها با این ضریب افت صورت گیرد. در این صورت آن امنیت خاطر به مستمری بگیران خواهد رسید و برای نیروی شاغل نیز به عنوان مشوق بیمه ای عمل خواهدنمود.
مدیرکل اسبق امور مستمری های سازمان تامین اجتماعی با اشاره به موضوع متناسب سازی در برنامه هفتم توسعه نیز اشاره کرد: در برنامه هفتم به موضوع متناسب سازی اشاره ای نشده اما ادامه این روند در برنامه هفتم باید دیده شود و مبلغ مستمری و حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران به هنگام و ارزش ریالی آن حفظ شود.
حیدری اشاره کرد: با عنایت به این که قسمتی از نمایندگان مجلس و صاحب نظران این حوزه در جامعه تاکید و اعتقاد به ادامه متناسب سازی دارند پس ادامه متناسب سازی در برنامه هفتم به عنوان یک ضرورت شمرده می شود و امیدواریم محقق شود.

منبع: modelkids.ir